KANGAL ÇOBAN
KÖPEKLERİNİN BESLENMESİ
Gebe ve
Laktasyondaki Köpeklerin Beslenmesi :
Köpeklerde fötüs, uterus, plesanta
ve memelerdeki en büyük gelişme toplam 9 hafta süren gebeliğin son
üç haftasında meydana gelir. Gebeliğin ilk dört haftasında normal
beslenmeye devam edilmeli, 5. Ve 60. Haftadan itibaren yiyecek
yiyecek miktarı her hafta % 10 düzeyinde arttırılarak doğum
esnasında % 50’ye kadar arttırılmalıdır. Fazla sayıda yavru taşıyan
gebe Kangal köpeklerinde gebeliğin son 7-10 gününde iştahsızlık
görülebilir. Bu durumda azar azar ve lezzetli yiyecekler vermek
faydalı olabilir.Gebeliğin son üç haftalık döneminde uterusun
büyümesiyle karın hacmi daraldığı için gebe köpekler günde üç kere
beslenmelidir. Gebelik süresince enerji gereksinimi ortalama % 20
artar. Gebelik ve doğum sırasında taze karaciğer, haftada iki-üç
defa 15-30 g miktarında verilerek;oldukça etkili bir takviye
yapılabilir. Keza protein düzeyinin %2-4 oranında arttırılması
yavrularında daha güçlü olmalarını sağlar. Anne köpek, doğumu
izleyen birkaç gün yemek defekasyon ve işeme gereksinimleri dışında
yavruların yanında olmayı ister. Laktasyon dönemi ortalama 6
haftadır. Kolostrum ( ağız sütü ) bir-üç gün salgılanır ve bunu
giderek çoğalan normal süt izler. Süt salgısı 5.-6. Haftaya kadara
artar, sonra azalır. Laktasyon döneminde normal bir süt verimi için
ana optimum düzeyde beslenmelidir. Gıda alımı doğumdan sonra
artarak, doğumdan 3-4 hafta sonra maksimuma ulaşır.
Ergin
Köpeklerin Beslenmesi :
Ergin
Kangal köpekleri günde bir defa hep aynı saatlerde beslenmelidir.
Orta boy bir köpek için yaklaşık 2 kg’lık bir diyet düzenlenir.
Böyle bir diyetin yaklaşık 1/3 ‘ü et, 1/3 ü tahıl ve sebze karışımı
1/3’ü de su şeklindedir. Diyetin miktarı hayvanın canlı ağırlığına,
kondisyonuna ve yaptığı işe göre ayarlanmalıdır. Örneğin köpek zayıf
ise yada fazla çalışıyorsa ilave olarak bir miktar süt, 1 yumurta,
bir miktar sebze veya tahıl verilmelidir. Ergin köpeklerde halk
arasında yal denilen arpa ununun sıcak su ile hamur haline
getirilmesiyle elde edilen mamülden günde 2 kg kadar verilir. Buna
ilaveten günde 25 gr. Et, haftada 3 kere haşlanmış ve fazla sert
olmayan kemik verilir.
Tablo 1 :
Köpekler için karma örnekleri
|
Malzeme
Cinsi |
1. Karma |
2.Karma |
Mısır Unu |
35 |
35 |
Buğday Kepeği |
12 |
17 |
Et-Kemik Unu |
15 |
10 |
Balık Unu |
12 |
22 |
Süt Tozu |
10 |
14 |
Kemik Unu |
14 |
- |
Tuz |
1 |
1 |
|
|
Bu karmalar
özellikle toplu köpek yetiştirilen işletmeler için uygun, ucuz
karmalardır. Bunlardan günde bir öğünde
|
Köpek
Ağırlığı |
Bir
Öğünde verilecek Miktar |
10 Kg
ağırlıkta bir köpek için |
750 gr |
15 Kg
ağırlıkta bir köpek için |
1000 gr |
20 Kg
ağırlıkta bir köpek için |
1200 gr |
30 Kg
ağırlıkta bir köpek için |
2000 gr |
40 Kg
ağırlıkta bir köpek için |
2500 gr |
|
|
miktarlarında
et suyu, sebze suyu veya süt gibi sıvılarla ıslatılarak verilir.
Buna ilaveten hayvanların önüne haşlanmış sebzeler konur. 1.
Karmanın gebe ve laktasyondaki dişilere ve sütten yeni kesilen
yavrulara verilmesi tavsiye edilmektedir.
Rasyon
hazırlanırken dikkat edilecek en önemli nokta, unu ince un halinde
öğütülmesidir. Çünkü iri taneli unlar köpekler tarafından
öğütülememektedir.
Yavrulara Gösterilecek Özen ve Beslenmeleri :
Kangal Köpekleri bir batımda
ortalama 7-8 adet yavru verirler. Yavruların gözleri 9-13. Günde
açılır. Kulakları ise 13-15 güne kadar kapalıdır. 10 Günlük iken
ayakta durabilir, 21. Günde ise rahatça dolaşabilirler. 4. Haftadan
itibaren önlerine konan sütü içebilirler. Normal olarak yavrular 3-4
haftalık olana kadar anneleri tarafından beslenir, bu yüzden bu
yaştan önce ilave beslenmeye gerek yoktur. Bununla birlikte ananın
sütü yoksa veya yavru sayısı fazla ise eniklere ilave beslenme
uygulanmalıdır. Bu amaçla; inek sütü, krema, yumurta sarısı, kemik
unu ve vitamin takviyesi yapılabilir. Fakat bu işlem oldukça
zahmetlidir. Zira sütün her öğünde taze olarak hazırlanması gerekir.
Bunun yerine ticari yavru köpek mamaları, ılık suda eritilerek
verilebilir.
Yavrular 3
haftalık olduklarında, ana sütüne veya süt ikamelerine ilaveten
çeşitli yiyeceklere alıştırılmaya başlanır. Bu yiyecekler ilk önce
lapa halinde olmalıdır. Ve yavaş yavaş et, karaciğer, kaynatılmış
yumurta ile desteklenmelidir. Ayrıca, ticari yavru mamaları sütle
ıslatılarak verilebilir. Öğle öğününde ise süt verilmeye devam
edilir. Yavru maması miktarı yavaş yavaş çoğaltılarak kuru madde
tüketimi arttırılmaya çalışılır, ancak süt miktarı değiştirilmez.
Yavrular 6
haftalıkken sütten kesilir yada analarından ayrılırlar. Ancak
yavrular en az 6-7 aylık olana kadar süt verilmeye devam
edilmelidir. Sütten kesme belli aralıklarla analarından
uzaklaştırılarak yavaş yavaş yapılmalıdır. Bu yaştan önce dişler tam
olarak gelişmediği için sert yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
Ölüm,
hastalık, emzirme yetersizliği veya ihmal neticesi analarını
ememeyen eniklere, kaynatılmış ve 35 C‘ ye soğutulmuş su ile % 5 lik
glikoz çözeltisi hazırlanarak; doğumdan sonra bir saat içinde, bir
biberon veya sonda ile 5-10 ml verilir. Bundan yaklaşık iki saat
sonra süt verilir. Böyle durumlarda inek sütü kullanılabilir. Ancak
besleyici değeri köpek sütünden azdır ve sürekli kullanım için uygun
değildir. Bunun yerine tablo 2 de bileşimi verilen, buzdolabında
saklanılarak içirileceği zaman 30 C’ ısıtılan süt ikamesi
kullanılabilir. Yavrulara verilecek süt veya benzeri sıvı miktarları
ve öğün sayıları tablo 3 de verilmiştir.
Tablo 2:
Yavrulara verilecek süt veya süt ikamesi miktarı, öğün sayısı
|
Doğum Ağırlığı |
250-300 gr |
450-500 gr |
500 gr'dan Fazla |
İlk iki gün öğün sayısı |
8 |
8 |
8 |
Bir öğünde verilecek süt
ml. |
12 |
12 |
12 |
3.-7. Gün öğün sayısı |
6 |
6 |
6 |
Bir öğünde verilecek süt
ml. |
20 |
30 |
40 |
8.-16. Gün öğün sayısı |
5 |
5 |
5 |
Bir öğünde verilecek süt
ml. |
35 |
50 |
70 |
16.Gün-Sütten kesim öğün
sayısı |
4 |
4 |
4 |
Bir öğünde verilecek süt
ml. |
60 |
70 |
120 |
|
|
Yavrular
sütten kesildikten sonra sindirilme derecesi ve biyolojik değeri
yüksek protein, yeterli vitamin ve kalsiyum içeren, kalsiyum-fosfor
oranı uygun olan maddelerle beslenmelidir.
Genç
köpeklerde 3 aylık olana kadar günde 4-5 kere, 3-5 ay arasında 3
kere, 5-10 ay arasında 2 kere, daha sonra bir veya 2 kere mümkün
olduğunca aynı saatlerde mama verilir. Büyüme çağındaki köpeklere
ihtiyaçlarından fazla mam verilmemelidir. Çünkü çok hızlı büyüme
iskelet bozukluklarına yol açabilir.
Bunun için
canlı ağırlık artışı düzenli olarak kontrol edilmeli ve büyüme
oranına göre diyet düzenlenmelidir. Dokuz aylık yavruların günlük
mama tüketimleri, ergin köpeklerinkinden yaklaşık % 10 fazladır. 18
Aylıkken de ergin köpeklerin tükettiği miktar kadardır.
Tablo 3 :
yavrular için diyet
örnekleri:
|
Yaş / Ay |
2 - 3 - 4 aylık |
5 - 6 - 7 aylık |
8 - 9 - 10 - 11 - 12 aylık |
Süt |
300 gr |
350 gr |
400 gr |
Arpa Unu |
500 gr |
600 gr |
650 gr |
Et |
400 gr |
400 gr |
500 gr |
Sebze |
200 gr |
200 gr |
300 gr |
Balık Yağı |
5 gr |
5 gr |
5 gr |
|
(4 öğün) |
(3 öğün) |
(2 öğün) |
Yavrular
hava cereyanından ve soğuktan korunmalıdır. Çevre sıcaklığı:
İlk Hafta |
29 - 32 'C |
İkinci Hafta |
26 - 29 'C |
Üçüncü Hafta |
23 - 26 'C |
Dördüncü Hafta |
23'C olarak ayarlanabilir. |
Yavrular günlerine göre beslenirler, süt ikame gıdası günlere
göre yavru ağırlığının:
3 Günlük Yavru Ağırlığının
|
%15 - 20 'si |
7 Günlük Yavru Ağırlığının
|
%22 - 25 'i |
14 Günlük Yavru Ağırlığının
|
%30 - 32 'si |
21 Günlük Yavru Ağırlığının
|
%35 - 40 'ı oranında
verilmelidir |
|
|
Eğer yavru
ememeyecek kadar zayıfsa yumuşak lastikten yapılmış, 3-4 mm çapında
bir sondayla verilebilir. Hazırlanan gıda 8 saatte bir verilmeli ve
her beslemeden sonra işeme ve defakasyon için karın ve perineum
bölgelerine masaj yapılmalıdır. Fazla besleme ishale sebep olabilir.
Böyle durumlarda yapay gıda sulandırılmalı ve miktarı
azaltılmalıdır. Yapay beslenen yavrular yaşamın ilk üç haftasında
daha az kilo alırlar, sonraki ağırlık kazanımı normaldir. Anasını
emen yavrular bir haftada iki misli olurken yapay beslenenlerde
ikinci haftaya kadar bu gelişme görülmez.
Çalışan
Köpeklerin Beslenmesi :
Bu köpeklere dengeli, enerji düzeyi
ve sindirilme derecesi yüksek ve lezzetli bir diyet hazırlanır.
Bunun ¼ ü veya 1/3 ünün işten önce, kalanının işten sonra verilmesi
tavsiye edilir. Yine şişmanlamaya yol açmayacak şekilde esas diyete
ilaveten bazı hafif yiyecekler vermek yararlı olabilir.
Çalışan ergin
köpekler için bir diyet örneği:
|
Malzeme Cinsi |
Miktar |
Et |
750 gr |
Sebze |
400 gr |
Yulaf Unu |
250 gr |
Mısır Unu |
250 gr |
Arpa unu |
400 gr |
Tuz |
3 gr |
|
|
Yaşlı
Köpeklerin Beslenmesi :
Yaşlı köpeklerde sindirim
etkinliğinin düşük olması ve başlıca kalsiyum gibi çoğu besin
maddesinin emiliminin azalması sebebiyle besin maddeleri bakımından
zengin, kolay sindirilebilir mamalar kullanılmalıdır. Yaşlı
köpeklerin enerji ihtiyaçları daha düşüktür. Bu yüzden diyetlerin
kaliteleri arttırılırken, miktarlarının azaltılması gereklidir. Koku
alma duyusunun zayıflamasına bağlı olarak iştahsızlık söz konusu ise
diyetin lezzetliliği arttırılmalıdır. Böbreklerde yetersizlik varsa
diyet proteini azaltılmalıdır. Yine dişlerdeki bozulmalara bağlı
çiğneme güçlüklerine karşı daha yumuşak bir diyet yedirilmelidir.
Köpek
Beslemede Aşağıdaki Hususlara Dikkat Edilmelidir.
·
Sağlıklı ergin
köpekler için günde bir öğün yeterlidir. Yemek köpek sahibine uygun
herhangi bir saatte fakat her gün aynı saatte verilmelidir.
Beslemeden birkaç saat sonra dışkılama ve işeme ihtiyacı
olacağından, beslemenin akşam geç saatlerde yapılmaması daha iyidir.
·
Yavruların genç, gebe,
süt emziren, çalışan, iştahsız ve yaşlı köpeklerinde iki veya daha
fazla sayıda beslenmesi gereklidir.
·
Köpeklerin ekşimiş,
kokuşmuş, çok soğuk veya çok sıcak yiyecekler, sivri uçlu veya
parçalanmış kemikler, balık kılçıkları verilmemelidir.
·
Öğün sonrası
tüketilmeyen artık mamalar yaklaşık 1.5-2 saat sonra
uzaklaştırılmalıdır.
·
İçme suyu devamlı veya
en azından günde üç kere verilmelidir.
·
Yoğun çalışan iş
köpekleri hariç, öğün aralarında başka yiyecekler verilmemelidir.
·
Ani mama
değişiklikleri yapılmamalıdır. Eski mama yeni mama ile azar azar
değiştirilmelidir.
·
Mama ve su kapları her
zaman temiz olmalıdır.
·
Köpekler düzenli
olarak aç karna tartılarak, canlı ağırlıkları belirlenir ve bu
sayede beslenme durumları tespit edilir. |